Beredruif
Andere benamingen: Uva ursi, beerdruif, berendruif, berenblad, bearberry
Botanie en signatuur
Latijnse naam: Arctostaphylos uva-ursi
Beredruif is een laagblijvend, wintergroen struikje uit de heidefamilie (Ericaceae). Het vormt dichte matten van glanzende, leerachtige bladeren en draagt rode bessen. De kleine witte tot roze urnvormige bloempjes bloeien in de lente. In de signatuurleer verwijst de plant naar het laaggelegen, reinigende domein van de nieren en blaas. De heldergroene bladeren blijven wintergroen, wat duidt op veerkracht en weerstand.
Belangrijke toepassingen
Ontstekingsremmend
de bladeren bevatten stoffen die ontstekingsreacties van het slijmvlies in de blaas en urineleiders kunnen verzachten.
Antibacterieel (bij blaasontstekingen)
door omzetting van arbutine in hydrochinon in de urine, remt het kruid bacteriële groei, met name van E. coli.
Samentrekkend (adstringerend):
de hoge concentratie looistoffen zorgt voor een samentrekkende werking op geïrriteerde slijmvliezen.
Herkomst en vindplaats
Beredruif groeit in koude, noordelijke gebieden in Europa, Azië en Noord-Amerika. Het komt vooral voor op heidevelden, duinen, naaldbossen en bergachtige bodems met zure zandgrond. In Nederland is het vrij zeldzaam in het wild, maar wordt wel gekweekt.
Geschiedenis en traditioneel gebruik
Het gebruik van beredruif als urinedrijvend middel gaat terug tot de klassieke oudheid. In middeleeuwse Europese kruidboeken wordt het kruid aanbevolen bij blaasontstekingen, niergruis en urinewegproblemen. De inheemse volken van Noord-Amerika gebruikten het blad bij blaasproblemen, maar ook als rookkruid. In de moderne fytotherapie wordt het met name ingezet bij milde tot matige urineweginfecties.
Gebruikte delen en belangrijkste inhoudsstoffen
- Gebruikte delen: bladeren (niet de bessen)
Belangrijke inhoudsstoffen: Arbutine (glycoside met antibacteriële werking), Gallotannines (adstringerend), Flavonoïden, Fenolzuren.
Geneeskrachtige eigenschappen
Beredruif werkt specifiek op de urinewegen en is het meest bekend vanwege zijn antibacteriële werking bij blaasontsteking (cystitis). De stof arbutine wordt in de urine omgezet tot hydrochinon, dat bacteriën afremt. Daarnaast zorgt de looistofrijke samenstelling voor een samentrekkende werking op slijmvliezen.
Volgens Geert Verhelst en IVG-info is het kruid vooral geschikt voor kortdurend gebruik bij eerste symptomen van blaasontsteking. In de natuurgeneeskunde geldt het als een ‘urinaire reiniger’. Jacobs benadrukt de grensbewakende functie van dit kruid: het helpt de uitscheidingswegen helder te houden, fysiek én energetisch.
Indicaties
- Ter ondersteuning bij beginnende blaasontsteking (cystitis)
- Irritatie van de urinewegen met branderig gevoel
- Licht verhoogde aandrang of onvolledige lediging
- Als onderhoudskruid voor gevoelig urinair stelsel (korte kuren)
Verwerking en dosering
- Thee: 1,5–4 g gedroogd blad per dag, verdeeld over 2–3 koppen. Niet langer dan 1 week achtereen gebruiken.
- Tinctuur: 20–30 druppels, 2–3x per dag (max. 7 dagen)
- Combineren met alkaliserende voeding of natriumbicarbonaat voor optimale werking van arbutine
Combinatie met andere kruiden
- Met heermoes of guldenroede bij blaasontsteking
- Met maïsbaard of brandnetelblad voor urineafdrijving
- Met salie bij verhoogde slijmproductie in de urinewegen
Waarschuwingen en contra-indicaties
- Niet geschikt voor langdurig of preventief gebruik
- Niet gebruiken tijdens zwangerschap of borstvoeding
- Niet gebruiken bij kinderen onder 12 jaar
- Mogelijke bijwerkingen bij overdosering: misselijkheid, maagklachten, leverbelasting
Onderzoeken
Onderzoek bevestigt de omzetting van arbutine naar hydrochinon in de urine, met een bewezen antibacterieel effect op E. coli – de meest voorkomende veroorzaker van blaasontsteking. Recente klinische studies tonen effectiviteit bij lichte tot matige cystitis, mits op het juiste moment toegepast (beginfase).
Recepten
- Blaasthee: 1 theelepel blad op 150 ml water, 10 min laten trekken. 2–3x daags.
- Urinaire mix: beredruif, guldenroede en heermoes in gelijke delen als kuur van 5 dagen
Gebruikte bronnen
- Geert Verhelst, Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, 12e druk
- Herbal Reality
- Willem Jacobs:
- Lyme Natuurlijk Genezen
- De Spirituele Dimensie van de Ziekte van Lyme
- Stephen Harrod Buhner:
- Healing Lyme
- Herbal Antibiotics
- Klinische studies en traditionele fytotherapeutische monografieën
- IVG-info.nl – Voedingssupplementen
Zoek je een kruid?
In ons kruidenoverzicht vind je alle planten die we hebben beschreven – van bekende klassiekers tot vergeten bladgroen. Handig gesorteerd en makkelijk te doorzoeken. Je leest er alles over hun geneeskracht, botanische eigenschappen en traditionele toepassingen, tot aan gebruik en dosering.
Disclaimer
Kruidenhelen is een informatief platform dat zich richt op het delen van kennis over de werking en toepassing van geneeskrachtige kruiden en natuurlijke middelen. Wij zijn geen artsenpraktijk en bieden geen persoonlijke diagnoses of behandelingen aan.
De informatie op deze website is bedoeld als inspiratie en ondersteuning bij het gebruik van kruiden, en vormt geen vervanging voor medisch advies of professionele zorg. Bij gezondheidsklachten raden we aan altijd contact op te nemen met een arts of gekwalificeerde therapeut.
Wij baseren ons op literatuur, traditionele kennis, praktijkervaring en gesprekken met deskundigen. Toch kunnen wij geen garanties geven over het effect van kruiden bij individueel gebruik. Het toepassen van informatie van deze website gebeurt op eigen verantwoordelijkheid.