Boswellia

Andere benamingen: Indiase wierookboom, Shallaki
Botanie en signatuur
Latijnse naam: Boswellia serrata
Boswellia serrata is een middelgrote, bladverliezende boom uit de familie Burseraceae. Hij groeit voornamelijk in droge, bergachtige streken in India en Pakistan. De bast van de boom is lichtbruin en schilfert af. Uit de inkepingen in de bast stroomt een aromatische hars, die bij droging uithardt tot de karakteristieke wierookdruppels. De bladeren zijn geveerd, de kleine witte of groenige bloemen staan in pluimen.
Belangrijke toepassingen
Immuunmodulerend
helpt het immuunsysteem in balans te brengen.
Ontstekingsremmend
remt de vorming van leukotriënen, die betrokken zijn bij ontstekingsprocessen.
Antioxidatief:
beschermt cellen tegen schade door vrije radicalen.
Herkomst en vindplaats
Boswellia serrata komt van nature voor in India, met name in de deelstaten Madhya Pradesh, Gujarat en Rajasthan. De boom groeit op rotsachtige hellingen en in droge loofbossen. De hars wordt met de hand geoogst door insnijdingen in de bast te maken. Inheemse gemeenschappen verzamelen de hars traditioneel voor medicinaal en spiritueel gebruik.

Geschiedenis en traditioneel gebruik
Boswellia wordt al duizenden jaren gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde. De hars, ook bekend als Shallaki, werd voorgeschreven bij ontstekingen, reumatische aandoeningen, luchtwegproblemen en spijsverteringsklachten. In spirituele context werd de hars verbrand als wierook tijdens rituelen en gebeden. In de traditionele Indiase en Arabische geneeskunde werd het ook ingezet tegen artritis, astma en ontstoken darmen.
Gebruikte delen en belangrijkste inhoudsstoffen
Voor medicinale toepassingen wordt de hars van Boswellia serrata gebruikt. Belangrijke inhoudsstoffen zijn:
- Boswelliazuren (waaronder AKBA – acetyl-11-keto-beta-boswelliazuur)
- Terpenen
- Etherische olie
- Bitterstoffen
Deze bestanddelen zijn verantwoordelijk voor de ontstekingsremmende, pijnstillende en antimicrobiële werking.
Geneeskrachtige eigenschappen
Boswellia wordt vooral ingezet bij chronische ontstekingsziekten vanwege haar langzame maar diepgaande werking. De hars remt ontstekingsprocessen door het blokkeren van bepaalde enzymen, zoals 5-lipoxygenase, die betrokken zijn bij de aanmaak van ontstekingsbevorderende stoffen. Hierdoor vermindert Boswellia pijn, zwelling en stijfheid in gewrichten en weefsels. De plant staat ook bekend om haar ondersteunende werking op de slijmvliezen van de luchtwegen en het maag-darmkanaal, en kan het immuunsysteem helpen kalmeren bij auto-immuunziekten.
Indicaties
- Gewrichtsklachten: artritis, artrose, reumatoïde artritis
- Chronische darmontstekingen zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn
- Luchtwegaandoeningen: astma, chronische bronchitis
- Spier- en rugpijn, ook bij fibromyalgie
- Huidontstekingen (uitwendig toegepast bij eczeem en psoriasis)
- Lage rugpijn en andere chronische pijnsyndromen
- Ontstekingen bij auto-immuunziekten zoals lupus
Verwerking en dosering
- Poeder: 500 tot 1000 mg, 2 tot 3 keer per dag, bij voorkeur na de maaltijd
- Tinctuur (1:5 in 60% alcohol): 2-4 ml per keer
- Capsules met gestandaardiseerd extract (min. 65% boswelliazuren): 300 tot 500 mg, 2-3 maal daags
- Zalf of olie: uitwendig toepassen bij gewrichts- of spierklachten
Combinatie met andere kruiden
- Bij gewrichtsklachten: samen met kurkuma (Curcuma longa) en gember (Zingiber officinale)
- Bij darmontstekingen: combineren met zoethout (Glycyrrhiza glabra) of kamille
- Voor luchtwegen: met tijm, elecampane of zoethout
Waarschuwingen en contra-indicaties
- Niet gebruiken bij zwangerschap tenzij onder begeleiding.
- Maagklachten: kunnen voorkomen bij hoge doseringen.
- Interacties: voorzichtig bij gebruik van NSAID’s of antistollingsmiddelen.
- Niet geschikt voor kinderen jonger dan 12 jaar zonder medisch advies.
Onderzoeken
Moderne studies bevestigen de ontstekingsremmende werking van boswelliazuren. AKBA is onderzocht als remmer van het enzym 5-lipoxygenase (5-LOX), betrokken bij chronische ontsteking. Er zijn klinische studies die verbeteringen tonen bij artrose, colitis ulcerosa en astma, hoewel grotere studies nodig zijn voor bevestiging. Boswellia wordt beschouwd als veilig bij correct gebruik.
Recepten
- Gewrichtsbalsem met Boswellia: smelt sheaboter en bijenwas au bain-marie, voeg Boswellia-extract en etherische olie van gember en rozemarijn toe. Te gebruiken bij stijve of pijnlijke gewrichten.
- Boswellia-thee: meng gedroogde hars van Boswellia met gember en kaneel, overgiet met heet water, 10 minuten laten trekken. Verlicht luchtweg- en darmklachten.
- Verwarmende massageolie: meng Boswellia-extract met sesamolie en een beetje cayennepeper voor uitwendig gebruik bij spierpijn.
Gebruikte bronnen
- Geert Verhelst, Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, 12e druk
- Herbal Reality
- Willem Jacobs:
- Lyme Natuurlijk Genezen
- De Spirituele Dimensie van de Ziekte van Lyme
- Stephen Harrod Buhner:
- Healing Lyme
- Herbal Antibiotics
- Klinische studies en traditionele fytotherapeutische monografieën
- IVG-info.nl – Voedingssupplementen
Zoek je een kruid?
In ons kruidenoverzicht vind je alle planten die we hebben beschreven – van bekende klassiekers tot vergeten bladgroen. Handig gesorteerd en makkelijk te doorzoeken. Je leest er alles over hun geneeskracht, botanische eigenschappen en traditionele toepassingen, tot aan gebruik en dosering.
Disclaimer
Kruidenhelen is een informatief platform dat zich richt op het delen van kennis over de werking en toepassing van geneeskrachtige kruiden en natuurlijke middelen. Wij zijn geen artsenpraktijk en bieden geen persoonlijke diagnoses of behandelingen aan.
De informatie op deze website is bedoeld als inspiratie en ondersteuning bij het gebruik van kruiden, en vormt geen vervanging voor medisch advies of professionele zorg. Bij gezondheidsklachten raden we aan altijd contact op te nemen met een arts of gekwalificeerde therapeut.
Wij baseren ons op literatuur, traditionele kennis, praktijkervaring en gesprekken met deskundigen. Toch kunnen wij geen garanties geven over het effect van kruiden bij individueel gebruik. Het toepassen van informatie van deze website gebeurt op eigen verantwoordelijkheid.