Gingko Biloba

Kruidenhelen plant foto groot Gingko Biloba
Andere benamingen: Japanse notenboom, tempelboom, maidenhair tree

Botanie en signatuur

Latijnse naam: Ginkgo biloba

Ginkgo biloba is een bijzondere boomsoort en wordt beschouwd als een levend fossiel, waarvan de oorsprong ruim 200 miljoen jaar teruggaat. De boom kan meer dan 30 meter hoog worden en heeft karakteristieke waaiervormige bladeren met een unieke nervatuur. In de signatuurleer verwijzen de vorm van de bladeren, die lijken op hersenkwabben, naar de werking van Ginkgo op het geheugen en de cognitieve functies. De Ginkgo is bestand tegen extreme omgevingen, wat symbool staat voor veerkracht en regeneratie.

Belangrijke toepassingen

Cgnitief stimulerend

ondersteunt geheugen, concentratie en leervermogen.

Doorbloeding bevorderend

stimuleert perifere circulatie, met name in hersenen, handen en voeten.

Neuroprotectie

ondersteunt zenuwstelsel en hersenfunctie.

Herkomst en vindplaats

Ginkgo biloba komt oorspronkelijk uit China, waar de boom al meer dan duizend jaar wordt gekoesterd, vooral in tempel- en paleistuinen. De boom werd beschouwd als heilig en symbool van onsterfelijkheid, en diende als beschermboom in tempelcomplexen vanwege zijn imposante verschijning en lange levensduur. Sommige Ginkgo-exemplaren in China zijn ouder dan 1000 jaar en worden tot op de dag van vandaag vereerd. Vanuit China verspreidde de boom zich naar Japan en Korea, waar hij eveneens een belangrijke plaats kreeg in tuinen en bij spirituele plaatsen. In de achttiende eeuw werd Ginkgo biloba geïntroduceerd in Europa, waar de unieke waaiervormige bladeren al snel de aandacht trokken van botanisten en tuinliefhebbers. Inmiddels wordt de boom wereldwijd aangeplant, vooral in Oost-Azië, Europa en Noord-Amerika. Dankzij zijn sterke resistentie tegen vervuiling, ziekten en zelfs nucleaire straling – zoals bleek na de atoombom in Hiroshima – is Ginkgo een populaire sier- en stadsboom geworden. In moderne steden wordt de boom veelvuldig gebruikt vanwege zijn lange levensduur, veerkrachtige aard en decoratieve uitstraling, gecombineerd met de waardevolle geneeskrachtige toepassingen van de bladeren.

In de traditionele Chinese geneeskunde werd Ginkgo al vroeg gewaardeerd om zijn veelzijdige heilzame werking. Met name de zaden, ook wel “baiguo” genoemd, werden ingezet bij diverse gezondheidsklachten, waaronder hardnekkige hoest, astma, bronchitis en spijsverteringsproblemen zoals diarree. De zaden speelden ook een rol in traditionele gerechten, hoewel ze alleen na verhitting veilig geconsumeerd konden worden vanwege natuurlijke toxines. In de moderne tijd is de focus verschoven naar het bladextract van Ginkgo biloba, dat sinds de twintigste eeuw grondig wetenschappelijk is onderzocht. Het bladextract bleek bijzonder effectief bij het ondersteunen van hersencapaciteit, geheugen, concentratie en algemene circulatie, met name in de cerebrale bloedvaten. Dankzij deze eigenschappen wordt Ginkgo tegenwoordig wereldwijd ingezet bij geheugenproblemen, verminderde alertheid, ouderdom gerelateerde cognitieve achteruitgang, vermoeidheid en perifere doorbloedingsstoornissen zoals koude handen en voeten. Vooral bij ouderen of mensen met beginnende cognitieve klachten is Ginkgo een veelgebruikt middel binnen zowel de natuurgeneeskunde als complementaire behandelprotocollen.

Gebruikte delen: bladeren (medicinaal), zaden (traditioneel, zelden toegepast).

Belangrijke inhoudsstoffen:

  • Flavonoïden (quercetine, kaempferol)
  • Terpenoïden (ginkgoliden, bilobalide)
  • Organische zuren
  • Antioxidanten
  •  

Ginkgo biloba staat bekend om zijn krachtige en veelzijdige werking op zowel het zenuwstelsel als de bloedcirculatie. Het extract van de bladeren heeft een positief effect op de microcirculatie, vooral in de hersenen, waardoor cognitieve functies zoals geheugen, concentratie, informatieverwerking en mentale helderheid merkbaar kunnen verbeteren. Dit maakt Ginkgo een gewaardeerd kruid bij zowel gezonde volwassenen als mensen met beginnende geheugenklachten of leeftijdsgebonden cognitieve achteruitgang.

Daarnaast werkt Ginkgo biloba neuroprotectief door zenuwcellen te beschermen tegen degeneratieve processen en neuronale schade, een werking die voornamelijk wordt toegeschreven aan de specifieke ginkgoliden en bilobalide. De aanwezigheid van krachtige antioxidanten, waaronder flavonoïden, draagt verder bij aan bescherming tegen oxidatieve stress, waardoor cellen beter bestand zijn tegen schadelijke vrije radicalen die betrokken zijn bij verouderingsprocessen en neurodegeneratie.

Ginkgo biloba heeft bovendien een uitgesproken effect op de perifere doorbloeding. Het helpt niet alleen bij koude handen en voeten door een verbeterde vaatverwijding, maar wordt ook ingezet bij tinnitus (oorsuizen), duizeligheid en doorbloedingsstoornissen in de benen. Bij sommige mensen helpt Ginkgo ook om mentale vermoeidheid en stressgerelateerde concentratieproblemen te verlichten, waardoor het een breed inzetbaar middel is binnen de natuurgeneeskunde.

  • Concentratieproblemen
  • Verminderd geheugen
  • Oorsuizen (tinnitus)
  • Koude handen en voeten
  • Licht cognitieve stoornissen bij ouderdom
  • Extractcapsules: 120-240 mg per dag (gestandaardiseerd op flavonoïden en ginkgoliden)
  • Tinctuur: 20-40 druppels, 2-3 keer per dag
  • Thee: 1 theelepel gedroogd blad, 5-10 minuten trekken (minder gebruikelijk wegens lagere concentratie)
  • Met Gotu Kola bij geheugenproblemen
  • Met Rhodiola voor mentale energie
  • Met Gember bij perifere doorbloedingsproblemen
  • Met Citroenmelisse voor stressgerelateerde concentratieproblemen
  • Niet gebruiken bij bloedingsstoornissen of bij gebruik van antistollingsmedicatie zonder overleg
  • Oppassen bij zwangerschap en borstvoeding
  • Kan interacties geven met bepaalde medicatie (raadpleeg arts bij medicijngebruik)

Ginkgo biloba behoort tot de meest onderzochte medicinale planten ter wereld, met duizenden wetenschappelijke publicaties over de effecten op zowel cognitieve functies als doorbloeding. Uit talrijke gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde studies blijkt dat het gestandaardiseerde Ginkgo-extract significante verbeteringen kan opleveren bij geheugen, concentratie en cognitieve verwerkingscapaciteit, vooral bij mensen met leeftijdsgebonden geheugenklachten en beginnende cognitieve achteruitgang. Meta-analyses tonen niet alleen verbeteringen in concentratie, reactietijd en informatieverwerking, maar ook in stemming en algemene mentale helderheid.

Daarnaast zijn er aanwijzingen dat Ginkgo biloba een ondersteunende rol kan spelen bij neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie, waarbij sommige studies lichte verbeteringen in cognitieve prestaties en gedragssymptomen rapporteren. Er is groeiend bewijs dat de combinatie van antioxidatieve bescherming en verbeterde cerebrale doorbloeding bijdraagt aan deze effecten. Buiten het cognitieve domein tonen studies verbeteringen van perifere circulatie aan, wat onder meer gunstig is bij claudicatio intermittens (etalagebenen) en koude extremiteiten. Tevens wordt er in diverse onderzoeken melding gemaakt van een mogelijke verlichting van tinnitusklachten, hoewel de resultaten hierbij gemengd zijn. Door de brede inzetbaarheid wordt Ginkgo biloba steeds vaker geïntegreerd in protocollen voor gezonde veroudering en cognitieve ondersteuning.

  • Cognitie-thee: Ginkgo, Gotu Kola en citroenmelisse
  • Geheugenelixer: Ginkgo tinctuur met een vleugje rozemarijn en sinaasappelschil
  • Vitaliteitsthee: Ginkgo, gember en kaneel
  • Geert Verhelst, Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, 12e druk
  • Herbal Reality
  • Willem Jacobs:
    • Lyme Natuurlijk Genezen
    • De Spirituele Dimensie van de Ziekte van Lyme
  • Stephen Harrod Buhner:
    • Healing Lyme
    • Herbal Antibiotics
  • Klinische studies en traditionele fytotherapeutische monografieën
  • IVG-info.nl – Voedingssupplementen
  •  

Zoek je een kruid?

In ons kruidenoverzicht vind je alle planten die we hebben beschreven – van bekende klassiekers tot vergeten bladgroen. Handig gesorteerd en makkelijk te doorzoeken. Je leest er alles over hun geneeskracht, botanische eigenschappen en traditionele toepassingen, tot aan gebruik en dosering.

Bekijk alle kruiden

Disclaimer

Kruidenhelen is een informatief platform dat zich richt op het delen van kennis over de werking en toepassing van geneeskrachtige kruiden en natuurlijke middelen. Wij zijn geen artsenpraktijk en bieden geen persoonlijke diagnoses of behandelingen aan.

De informatie op deze website is bedoeld als inspiratie en ondersteuning bij het gebruik van kruiden, en vormt geen vervanging voor medisch advies of professionele zorg. Bij gezondheidsklachten raden we aan altijd contact op te nemen met een arts of gekwalificeerde therapeut.

Wij baseren ons op literatuur, traditionele kennis, praktijkervaring en gesprekken met deskundigen. Toch kunnen wij geen garanties geven over het effect van kruiden bij individueel gebruik. Het toepassen van informatie van deze website gebeurt op eigen verantwoordelijkheid.