Astragalus

Kruidenhelen plant fotog groot Astragalus
Andere benamingen: Huang Qi (Chinees), Melkwiertel, Vliezige hoksjespeul, Chinese astragalus

Botanie en signatuur

Latijnse naam: Astragalus membranaceus

Astragalus is een vaste plant uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae) en groeit met geveerde bladeren, gele bloemtrossen en een dikke, houtige wortel. In de signatuurleer wordt de stevige, diep verankerde wortel geassocieerd met kracht, stabiliteit en diepgaande opbouwende werking. De plant heeft een zoete, aardse geur. De bladeren lijken op die van klaver, en de bloeiwijze bestaat uit gele vlinderbloemen die bijen aantrekken.

Belangrijke toepassingen

Immunomodulerend, immunostimulans en antiviraal

Verbetert de kwaliteit van het immuunsysteem, verhoogt de weerstand en ter preventie van infecties.

Adaptogeen

Verhoogt het aanpassingsvermogen aan ongunstige fysieke en psychische omstandigheden en bevordert het herstel van homeostase.

Cardiotonicum

Ondersteunt de hartfunctie en is bloeddrukverlagend en bloedverdunnend.

Herkomst en vindplaats

Astragalus is inheems in Noord-China, Mongolië en delen van Siberië. Hij groeit op open steppen en heuvelachtige graslanden, bij voorkeur op goed doorlatende, zandige of leemachtige gronden. De wortels worden doorgaans geoogst na drie tot vier jaar groei, wanneer de concentratie van werkzame stoffen optimaal is.

Astragalus illustratie

Astragalus wordt al eeuwenlang gebruikt binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM), waar het bekendstaat als ‘Huang Qi’ – wat ‘gele energie’ betekent. Het werd ingezet om het lichaam te versterken, de ‘Wei Qi’ (de beschermende energie van het lichaam) te voeden, en als tonicum na ziekte of uitputting. In TCM wordt het vaak in formules gecombineerd om het effect te balanceren, bijvoorbeeld met Ginseng, Atractylodes en Glycyrrhiza.

In de Chinese literatuur wordt Astragalus beschouwd als een van de belangrijkste ‘qi-tonica’ – kruiden die levensenergie opbouwen. Het gebruik heeft zich de laatste decennia verspreid naar westerse natuurgeneeskunde, vooral voor immuunversterking en preventieve ondersteuning.

  • Gebruikte delen: vooral de gedroogde wortel

  • Belangrijke inhoudsstoffen: Polysacchariden (astragalans): immuunstimulerend, Saponinen (zoals astragaloside IV): adaptogeen en antiviraal, Flavonoïden: antioxidant, Sporen van selenium, zink, koper: ondersteunen immuunfunctie

Astragalus werkt als immuunversterker, weefselbeschermer en hersteltonicum. Volgens Verhelst en Herbal Reality verhoogt het de weerstand, beschermt het cellen tegen oxidatieve schade, en ondersteunt het bij fysieke uitputting of langdurige belasting.

Willem Jacobs beschrijft Astragalus als een “grensbewaker” van het immuunsysteem: een kruid dat helpt om energetische en fysieke grenzen te bewaken, en balans te brengen bij mensen die snel uitgeput raken of overbelast zijn. Ook bij chronische aandoeningen waarbij het afweersysteem verzwakt is, wordt Astragalus vaak ondersteunend ingezet.

  • Verzwakte weerstand en terugkerende luchtweginfecties (neus, keel, longen)
  • Preventie tijdens het griepseizoen of verhoogde infectiedruk
  • Chronische vermoeidheid, burn-out, herstelfase na ziekte of operatie
  • Ter ondersteuning van het immuunsysteem bij kankertherapie (in overleg met behandelaar)
  • Spijsverteringszwakte, algehele ‘qi-leegte’ in de zin van TCM
  • Tinctuur: 20–40 druppels, 2–3x daags voor onderhoud en weerstand
  • Gedroogde wortel: 9–15 g per dag als thee, afkooksel of verwerkt in stoofgerechten en soepen
  • Capsules: vaak gestandaardiseerd op minimaal 16% polysacchariden of 0,5% astragaloside IV
  •  
  • Met Eleutherococcus of Ashwagandha bij vermoeidheid, stress en immuunzwakte
  • Met Echinacea of Andrographis bij preventieve ondersteuning tegen infecties
  • In klassieke TCM-formules met Ginseng, Glycyrrhiza en Codonopsis
  • Niet gebruiken bij acute infecties met koorts (in TCM wordt het dan als te tonifiërend beschouwd).
  • Niet gebruiken tijdens zwangerschap of borstvoeding.
  • Voorzichtigheid bij auto-immuunziekten zoals lupus, reuma of MS – altijd in overleg met behandelaar.
  • Te hoge dosering kan leiden tot maag- en darmklachten en diarree.
  • Er zijn mogelijk interacties met antitumorale middelen, recombinant Interleukine-2, antivirale middel aciclovir, immunosuppressieve medicijnen en immuunstimulerende en immuunmodulerende voedingssupplementen.

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat Astragalus polysacchariden het immuunsysteem stimuleren via activering van macrofagen, natuurlijke killercellen en T-lymfocyten. Andere onderzoeken wijzen op de adaptogene eigenschappen, waaronder verlaging van het cortisolniveau en ondersteuning bij fysieke stress.

In China wordt Astragalus onderzocht in combinatie met reguliere therapieën bij onder andere nierziekten, diabetes, kanker en chronisch hartfalen. Klinisch gebruik laat potentie zien bij het verbeteren van levenskwaliteit en het verkorten van hersteltijd.

  • Klassieke bouillon: 2–3 reepjes gedroogde wortel mee laten trekken in kippen- of groentebouillon, 1–2 uur zachtjes koken
  • Astragalusthee: 10–15 g wortel 20–30 minuten zachtjes laten trekken, eventueel samen met gember of kaneel voor smaak

  • Tonicum: tinctuur mengen met vlierbloesem of rozenbottel voor dagelijkse weerstand

  • Geert Verhelst, Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, 12e druk
  • Herbal Reality
  • Willem Jacobs:
    • Lyme Natuurlijk Genezen
    • De Spirituele Dimensie van de Ziekte van Lyme
  • Stephen Harrod Buhner:
    • Healing Lyme
    • Herbal Antibiotics
  • Klinische studies en traditionele fytotherapeutische monografieën
  • IVG-info.nl – Voedingssupplementen
  •  

Zoek je een kruid?

In ons kruidenoverzicht vind je alle planten die we hebben beschreven – van bekende klassiekers tot vergeten bladgroen. Handig gesorteerd en makkelijk te doorzoeken. Je leest er alles over hun geneeskracht, botanische eigenschappen en traditionele toepassingen, tot aan gebruik en dosering.

Bekijk alle kruiden

Disclaimer

Kruidenhelen is een informatief platform dat zich richt op het delen van kennis over de werking en toepassing van geneeskrachtige kruiden en natuurlijke middelen. Wij zijn geen artsenpraktijk en bieden geen persoonlijke diagnoses of behandelingen aan.

De informatie op deze website is bedoeld als inspiratie en ondersteuning bij het gebruik van kruiden, en vormt geen vervanging voor medisch advies of professionele zorg. Bij gezondheidsklachten raden we aan altijd contact op te nemen met een arts of gekwalificeerde therapeut.

Wij baseren ons op literatuur, traditionele kennis, praktijkervaring en gesprekken met deskundigen. Toch kunnen wij geen garanties geven over het effect van kruiden bij individueel gebruik. Het toepassen van informatie van deze website gebeurt op eigen verantwoordelijkheid.