Engelwortel

Kruidenhelen plant foto groot Engelwortel
Andere benamingen: Grote engelwortel, Angelica, Heiligenwortel

Botanie en signatuur

Latijnse naam: Angelica archangelica

Engelwortel is een imposante schermbloemige plant die kan uitgroeien tot wel twee meter hoogte. Ze heeft dikke, gegroefde stelen en grote, geveerde bladeren. De bloemschermen bestaan uit kleine witgroene bloemetjes en bloeien in de zomer. De wortel, die diep in de aarde groeit, staat symbool voor stevige aarding en innerlijke kracht. Volgens de signatuurleer wijst de krachtige, aromatische geur en de opwaartse groei op haar stimulerende werking op zowel lichaam als geest. De plant groeit vaak in vochtige gebieden en straalt met haar sterke aanwezigheid balans uit tussen stabiliteit en groei.

Belangrijke toepassingen

Spijsvertering ondersteunend

stimuleert eetlust en verlicht spijsverteringsklachten.

Krampstillend

ontspant glad spierweefsel, vooral in het maag-darmkanaal.

Verwarmend en circulatiebevorderen

helpt bij koude handen en voeten.

Herkomst en vindplaats

Engelwortel komt van nature voor in koele, vochtige gebieden van Noord- en Midden-Europa, met een sterke aanwezigheid in Scandinavië, de Baltische staten, delen van Duitsland en het noorden van Frankrijk. De plant voelt zich het meest thuis op vochtige weiden, rivieroevers, moerassige gebieden en in de lagere bergregio’s met rijke, humusrijke bodems. De combinatie van vocht en vruchtbare grond zorgt ervoor dat de wortel zich diep en krachtig kan ontwikkelen. In de traditionele volksgeneeskunde van deze gebieden werd Engelwortel gezien als een krachtig beschermend kruid dat werd ingezet tegen ziektes, vooral in tijden van epidemieën. Niet alleen in Scandinavië maar ook in de Keltische traditie speelde Engelwortel een belangrijke rol in rituelen ter bescherming van huis en haard. Tegenwoordig wordt Engelwortel gecultiveerd in diverse Europese landen, voornamelijk in biologische landbouwprojecten, waarbij het belang van bodemgezondheid en langzame groei centraal staat. De wortel wordt meestal geoogst in het tweede of derde groeiseizoen, wanneer de concentratie van etherische oliën op zijn hoogst is en de medicinale kracht optimaal tot uiting komt.

Engelwortel heeft een bijzonder rijke en lange geschiedenis als geneeskruid in Europa, waarbij haar reputatie als beschermend en versterkend kruid al eeuwenlang standhoudt. In de middeleeuwen werd de plant geprezen als ‘beschermengel’ tegen ziektes, en was ze een belangrijk onderdeel van kruidendispensaria tijdens pestepidemieën. Men geloofde dat Engelwortel de kracht had om kwade geesten en besmettelijke ziekten af te weren. De wortel werd vaak gedragen als amulet rond de hals of verwerkt in geurige kruidenbundels en beschermende elixers, waarbij de aromatische kracht van de wortel als zuiverend werd beschouwd. In de traditionele volksgeneeskunde van Noord- en Oost-Europa werd Engelwortel veelvuldig ingezet bij algemene zwakte, spijsverteringsproblemen, verkoudheden, reumatische klachten en als herstellend middel na ziekte. Ook in vrouwenkruidenboeken werd Engelwortel geprezen voor haar regulerende werking bij menstruatieklachten en hormonale balans. Naast medicinale toepassingen speelde Engelwortel een belangrijke rol in spirituele rituelen, waarbij de plant werd verbrand of gebruikt in rookoffers om huizen te reinigen en negatieve energie te verdrijven. Tot op de dag van vandaag blijft Engelwortel een geliefd kruid in de natuurgeneeskunde, vooral bij spijsverteringsklachten, bij herstelfases na ziekte en voor mensen die op zoek zijn naar zowel fysieke als energetische balans.

Gebruikte delen: wortel (gedroogd), zaden, bladeren.

Belangrijke inhoudsstoffen:

  • Essentiële oliën (o.a. angelica lactones)
  • Bitterstoffen
  • Coumarinen
  • Flavonoïden
  • Organische zuren
  •  

Engelwortel staat bekend om haar breed spijsverteringsbevorderende werking, waarbij ze op verschillende niveaus inwerkt op de spijsverteringsorganen. Ze stimuleert de eetlust door de aanmaak van speeksel en maagsappen te verhogen, wat met name waardevol is bij mensen met verminderde eetlust door stress of ziekte. De wortel ondersteunt de maagfunctie door een verzachtende werking te bieden bij milde maagirritaties en helpt oprispingen en opgeblazen gevoel te verminderen. Haar krampstillende werking ontspant het gladde spierweefsel in de darmen, waardoor zij verlichting kan bieden bij spijsverteringskrampen, winderigheid, prikkelbare darm syndroom (PDS) en stressgerelateerde darmklachten.

Engelwortel heeft bovendien een mild verwarmend effect op het lichaam, wat haar inzetbaar maakt bij mensen die kampen met een trage circulatie, koude extremiteiten of een algemeen gevoel van kou. Door de combinatie van aromatische en bittere stoffen heeft Engelwortel een stimulerende invloed op de bloeddoorstroming en een tonifiërend effect op het gehele lichaam. De wortel wordt daarnaast toegepast ter ondersteuning van het immuunsysteem bij milde verkoudheden, griepachtige verschijnselen en om de natuurlijke weerstand te verhogen tijdens de koude maanden. Engelwortel wordt ook gewaardeerd om haar zuiverende eigenschappen, waarbij ze een ondersteunende rol kan spelen in detoxificatiekuren. In sommige natuurgeneeskundige praktijken wordt

Engelwortel specifiek aanbevolen na ziekte of in herstelperioden om het lichaam opnieuw vitaliteit en veerkracht te geven. Naast de fysieke toepassingen kent Engelwortel ook een reputatie in de energetische kruidenleer, waar ze wordt ingezet om energetische stagnatie te doorbreken, kracht te schenken en de balans tussen lichaam en geest te herstellen.

  • Spijsverteringsklachten (opgeblazen gevoel, slechte eetlust, krampen)
  • Trage spijsvertering
  • Herstel na ziekte
  • Verminderde weerstand bij koude seizoenen
  • Koude handen en voeten
  • Tinctuur: 20-30 druppels, 2-3 keer per dag
  • Thee: 1 theelepel gedroogde wortel per kop, 10 minuten laten trekken
  • Poeder: 500 mg tot 1 gram per dag
  • Culinair gebruik: in kleine hoeveelheden in likeuren en desserts
  • Met Venkel bij spijsverteringsklachten
  • Met Gember bij koude en circulatiestoornissen
  • Met Echinacea bij verminderde weerstand
  • Met Citroenmelisse bij stressgerelateerde verteringsproblemen
  • Niet gebruiken tijdens zwangerschap
  • Vermijden bij maagzweren
  • Oppassen bij gebruik van bloedverdunners vanwege coumarinen
  • Kan gevoeligheid voor zonlicht verhogen

Hoewel Engelwortel vooral bekend is uit traditioneel gebruik, ondersteunen steeds meer studies haar spijsverteringsbevorderende en krampstillende werking. Diverse preklinische en klinische onderzoeken wijzen op de positieve invloed van de aromatische en bittere bestanddelen, waaronder essentiële oliën zoals angelica lactones, op de ontspanning van het gladde spierweefsel in het maag-darmkanaal. Dit draagt bij aan een vermindering van krampen, winderigheid en spijsverteringsklachten. Daarnaast tonen studies aan dat Engelwortel de productie van spijsverteringssappen kan stimuleren, wat een positief effect heeft op de eetlust en voedselvertering. Er is eveneens onderzoek dat de ontstekingsremmende effecten van Engelwortel benadrukt, waarbij vooral de coumarinen en flavonoïden een rol spelen bij het verminderen van darmontstekingen. Op cellulair niveau zijn antioxidatieve eigenschappen van Engelwortel aangetoond, waarbij vrije radicalen worden geneutraliseerd, wat bijdraagt aan bescherming van weefsels tegen oxidatieve stress. Hoewel grootschalige klinische onderzoeken nog schaars zijn, bevestigen bestaande studies samen met een rijke traditionele toepassing de veelzijdige werking van Engelwortel binnen de natuurgeneeskunde.

  • Spijsverteringsopwekkende thee: Engelwortel, venkelzaad en munt
  • Koude-kruidentinctuur: Engelwortel, gember, kaneel en sinaasappelschil
  • Hersteltonicum: Engelwortel, citroenmelisse en Echinacea
  • Geert Verhelst, Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, 12e druk
  • Herbal Reality
  • Willem Jacobs:
    • Lyme Natuurlijk Genezen
    • De Spirituele Dimensie van de Ziekte van Lyme
  • Stephen Harrod Buhner:
    • Healing Lyme
    • Herbal Antibiotics
  • Klinische studies en traditionele fytotherapeutische monografieën
  • IVG-info.nl – Voedingssupplementen
  •  

Zoek je een kruid?

In ons kruidenoverzicht vind je alle planten die we hebben beschreven – van bekende klassiekers tot vergeten bladgroen. Handig gesorteerd en makkelijk te doorzoeken. Je leest er alles over hun geneeskracht, botanische eigenschappen en traditionele toepassingen, tot aan gebruik en dosering.

Bekijk alle kruiden

Disclaimer

Kruidenhelen is een informatief platform dat zich richt op het delen van kennis over de werking en toepassing van geneeskrachtige kruiden en natuurlijke middelen. Wij zijn geen artsenpraktijk en bieden geen persoonlijke diagnoses of behandelingen aan.

De informatie op deze website is bedoeld als inspiratie en ondersteuning bij het gebruik van kruiden, en vormt geen vervanging voor medisch advies of professionele zorg. Bij gezondheidsklachten raden we aan altijd contact op te nemen met een arts of gekwalificeerde therapeut.

Wij baseren ons op literatuur, traditionele kennis, praktijkervaring en gesprekken met deskundigen. Toch kunnen wij geen garanties geven over het effect van kruiden bij individueel gebruik. Het toepassen van informatie van deze website gebeurt op eigen verantwoordelijkheid.